Ministers willen het plan doorzetten

Minister Maria van der Hoeven (Economische Zaken) bezocht maandag 15 juni 2009 de gemeenteraad van Barendrecht. Een week eerder was haar collega Cramer (Milieu) al eens achter gesloten deuren op bezoek geweest.

Minister Van der Hoeven ging in aanwezigheid van enkele tientallen burgers en journalisten, in gesprek met de gemeenteraad. Ze kreeg de Barendrechtse bezwaren tegen het CO2-plan te horen.

Van der Hoeven erkende dat het project verkeerd was gestart door de presentatie over te laten aan de Shell en de NAM. “Het is een situatie die op tafel ligt en die je niet kunt terugdraaien.” Volgens Van der Hoeven werd er door deskundigen goed naar alle bezwaren gekeken. Maar daar was CDA-fractievoorzitter Corrie Righolt-Dam (partijgenoot van de minister) het niet mee eens. “Ik wil geen onderzoek door mensen die een verleden hebben bij Shell of TNO, maar door mensen die echt onafhankelijk zijn.”

Minister Van der Hoeven beloofde alle argumenten goed tegen elkaar af te wegen. “Welke beslissing ik ook neem, ik kom het u zelf vertellen.”

Arco van der Lee: ‘Het had anders gekund’, in Het Zuiden, 17 juni 2009

Op zaterdag 20 juni bezocht minister Cramer (Milieu) het CO2-informatiecentrum in Carnisse Veste. Daar nam ze uren de tijd om te praten met bezorgde Barendrechters. Cramer erkende hier dat Barendrecht overvallen was door het CO2-plan. “Het was een valse start, terwijl er nog zoveel vragen te beantwoorden waren.” De minister kreeg van schrijver John Brosens een exemplaar van de thriller ‘Laag bij de grond’.

‘Minister Cramer: ‘Het was een valse start’, in De Schakel, 25 juni 2009

Maandag 26 oktober 2009 werd in Barendrecht de Stichting CO2isNee opgericht. De zaterdag ervoor hadden zich op de winkelcentra Carnisse Veste en de Middenbaan al 250 mensen aangemeld als sympathisant van de stichting. De stichting koos een cavia als symbool, omdat deze dieren laag bij de grond leven. Ze zouden als eerste het slachtoffer worden van ontsnappend CO2. De stichting wilde als spreekbuis van de bezorgde inwoners zoveel mogelijk aandacht trekken om het plan tegen te houden. Voorzitter werd schrijver John Brosens.
Op woensdag 11 november 2009 hield CO2isNee een caviarace op de Middenbaan.

‘Werkgroep CO2=Nee’, in Het Zuiden, 21 oktober 2009
Arco van der Lee; ‘Ook de cavia is tegen’, in Het Zuiden, 28 oktober 2009
‘CO2isNEE actiegroep houdt een caviarace’ in De Echo, 4 november 2009

In november 2009 besloten de ministers Van der Hoeven en Cramer dat de CO2-opslag onder allerlei voorwaarden kon doorgaan. Voorlopig zou er alleen CO2 gepompt worden in het (kleine) gasveld onder Carnisselande. Volgens de ministers hadden ze de gevoelens van de Barendrechters bij hun beslissing betrokken. De ministers wilden hun besluit tijdens een vergadering van de Barendrechtse gemeenteraad uitleggen.

Burgemeester en wethouders van Barendrecht lieten direct weten zich niet neer te leggen bij het besluit. Er zou geen medewerking worden verleend aan de wijziging van bestemmingsplannen en aan vergunningen. Bovendien zou de gemeente naar de rechter stappen als het Rijk het plan toch wilde doorzetten.

De gemeente reserveerde voor de vergadering met de ministers weer de grote zaal van Het Kruispunt. Inwoners konden een entreekaart aanvragen om deze bijzondere raadsvergadering op 1 december 2009 bij te wonen.

De politieke partijen in de gemeenteraad plaatsten in de plaatselijke pers een oproep aan de Barendrechters om de vergadering massaal bij te wonen. “Dit keer kunnen wij echt niet zonder een overweldigende aanwezigheid van onze burgers!”, lieten ze weten.

De bijeenkomst op 1 december 2009 ging door, maar werd op last van de ministers geen gemeenteraadsvergadering. De ministers wilden niet in discussie gaan met de raadsleden, waarvan enkelen uitstekend waren geïnformeerd over de CO2-opslag. De ministers wilden een informatieavond, waarbij ze rechtstreeks met de (vaak minder goed ingelichte) inwoners zouden spreken. “Verwerpelijk”, vond VVD-gemeenteraadslid Jan Jippes dat. Omdat de ministers anders niet wilden komen, kregen ze hun zin.

Op 1 december 2009 was de grote zaal van Het Kruispunt helemaal vol. Ook in het gemeentehuis konden mensen (via een beeldverbinding) kijken naar de bijeenkomst. Met overtuigende betogen en boe-geroep lieten de aanwezigen weten het niet eens te zijn met het plan.

Maar minister Van der Hoeven liet zich niet overtuigen. “Hoe u het ook wendt of keert, elk onderzoek toont aan dat het veilig kan”, aldus de minister. Daar was wethouder Zuurbier het niet mee eens. “Ook al is het risico volgens deskundigen nog zo klein, Barendrecht kan het er niet bij hebben”, stelde hij.

‘Ministers drammen door’, in De Schakel, 19 november 2009
‘Ministers komen eraan!’, in Het Zuiden, 25 november 2009
‘Oproep gemeenteraad’, in Het Zuiden, 25 november 2009
‘Raadsleden moesten hun mond houden’, in De Schakel, 3 december 2009

Stichting CO2isNee plaatste op internet een petitie tegen de CO2-opslag. Deze kon digitaal worden ondertekend. Tijdens het weekeinde van Oud en Nieuw kwamen er vijfhonderd handtekeningen binnen. “Ik had zelf iets meer reacties verwacht, maar dat kan met de kerstvakantie te maken hebben”, zei voorzitter John Brosens.
Het aantal ondertekenaars liep in februari op tot 3365.

‘Petitie tegen CO2-opslag’, in Het Zuiden, 6 januari 2010

De Tweede Kamer besloot dinsdag 26 januari 2010 om nog niet te besluiten over de CO2-opslag. Het was de kamer nog niet voldoende duidelijk hoe het plan past bij het idee van het kabinet om in het noorden van het land nog veel meer CO2 op te slaan. De gemeente Barendrecht was blij met het uitstel van drie maanden.

‘Blij met uitstel CO2-opslag’, in De Schakel, 28 januari 2010

Nieuwe hoop kreeg Barendrecht toen het kabinet in februari 2010 viel. Het kabinet mocht tot aan de verkiezingen geen controversiële (omstreden) zaken behandelen. “Saved by the bell” (‘gered door de gong’), reageerde gemeenteraadslid Jan Jippes (VVD) opgelucht. John Brosens (CO2isNee) was voorzichtiger. “Laten we ons in Barendrecht niet onmiddellijk rijk rekenen; we hebben met formidabele tegenstanders te maken.”
Brosens kreeg gelijk. Op dinsdag 16 maart bleek de CO2-opslag plotseling op de agenda van de Eerste Kamer te staan. Als bijlage van de Crisis- en Herstelwet, die de week ervoor door de Tweede Kamer was goedgekeurd. Niemand in Barendrecht had toen ontdekt, dat de CO2-opslag was toegevoegd aan deze wet, die (zo dacht men) over een aantal andere projecten ging.

De Crisis- en Herstelwet regelde dat gemeenten geen bezwaar meer konden maken tegen projecten die van landsbelang waren.

Op 17 mei besliste de Eerste Kamer dat ook het project in Barendrecht onder de Crisis- en Herstelwet viel. “We zijn bedonderd”, reageerde wethouder Simon Zuurbier.

Op zaterdag 19 maart demonstreerde CO2isNee met spandoeken in winkelcentrum Carnisse Veste. “Balkenende belazert Barendrecht”, was een van de leuzen.

‘CO2-plan in de ijskast’, in Het Zuiden, 24 februari 2010
‘We zijn bedonderd’, in De Schakel, 18 maart 2010
‘Geflikt: CO2-opslag in Eerste Kamer’, in Het Zuiden, 17 maart 2010
‘Demonstratie tegen CO2-opslag’, in Het Zuiden, 23 maart 2010

Nu de gemeente buitenspel was gezet, probeerde een groep Barendrechters, waaronder oud-wethouder Kees Silvis, nieuwe argumenten te vinden tegen de CO2-opslag. Ze nodigden wetenschappers uit om op 2 juni 2010 over het plan te praten in theater Het Kruispunt. Er werden zowel voor- als tegenstanders uitgenodigd.
Een nieuwe stichting (met wethouder Cees Versendaal in het bestuur) maakte zich klaar om naar de rechter te stappen tegen het CO2-plan. De gemeente mocht dat immers niet meer.

Nederland wachtte op een nieuw kabinet, maar zolang dat er nog niet was, gingen de voorbereidingen voor de CO2-opslag gewoon verder. Zo hielden de ministeries van Economische Zaken en VROM op 15 september 2010 een inloopavond in Carnisse Haven. Bewoners konden hier bezwaar maken tegen het CO2-plan. Het was niet erg druk, want de ministeries hadden de avond nauwelijks aangekondigd.

‘Symposium CO2 laatste kans’, in De Schakel, 27 mei 2010
‘Nieuwe stichting tegen CO2-opslag’, in De Schakel, 2 september 2010
‘Inloopavond over CO2’, in Het Zuiden, 22 september 2010

Stichting CO2isNee opgericht