Hoe werkt het bestuur van Barendrecht tegenwoordig?
De door de Barendrechters gekozen gemeenteraad bepaalt hoe Barendrecht wordt bestuurd. De leden van de gemeenteraad besturen de gemeente niet zelf. Ze laten dat over aan de burgemeester en de wethouders. Die moeten voor hun plannen goedkeuring hebben van de gemeenteraad.
De leden van de gemeenteraad mogen ook zelf plannen maken en die aan de gemeenteraad voorstellen. Als ze worden aangenomen, moeten burgemeester en wethouders die plannen uitvoeren.
Barendrechters van 18 jaar en ouder mogen elke vier jaar stemmen voor een nieuwe gemeenteraad. Ze kunnen zich ook kandidaat stellen voor de gemeenteraad.
De gemeenteraad wordt elke vier jaar gekozen door de kiezers van Barendrecht. De gemeenteraad heeft het in de gemeente voor het zeggen.
Het aantal leden van de raad hangt samen met het aantal inwoners van de gemeente. Tegenwoordig (2008) telt de gemeenteraad 27 leden.
In de gemeenteraad vormen leden van dezelfde partij een fractie. In vergaderingen maakt de woordvoerder van elke fractie bekend wat die van een onderwerp vindt. Dat is wel zo handig, want als alle 27 leden zouden vertellen wat zij van een zaak vinden, dan zouden vergaderingen eindeloos duren.
Voordat een onderwerp in de gemeenteraadsvergadering aan de orde komt, wordt het meestal uitgebreid besproken in een raadscommissie (zie verderop). Door daarin alle bijzonderheden van een onderwerp te bespreken, hoeft dat niet in de complete gemeenteraad te gebeuren. Zo kan de gemeenteraad sneller tot een besluit komen.
Als de uitslag van de verkiezingen bekend is, kunnen de fracties onderhandelen over de vorming van een nieuw college van burgemeester en wethouders. De nieuw gekozen gemeenteraad kiest de nieuwe wethouders. Over de burgemeester wordt niet gestemd. Hij wordt steeds voor een periode van zes jaar benoemd door de koningin.Hij komt dus automatisch in het nieuwe college van burgemeester en wethouders.
De gemeenteraad heeft een aantal raadscommissies gevormd, om zaken grondig te kunnen doorspreken. Alle leden van de gemeenteraad zijn lid van één of meer commissies. In een raadscommissie kunnen de raadsleden aan de wethouders of de burgemeester allerlei vragen stellen over plannen. Ook wordt het daar voor het eerst duidelijk hoe de fracties over een plan denken. Burgers mogen in zo’n raadscommissie het woord voeren. (Wel vooraf even aanmelden!).
Een raadscommissie neemt geen besluit. Een raadscommissie geeft advies aan de gemeenteraad. De gemeenteraad heeft het laatste woord.
Als alle leden van de raadscommissie het advies geven om een plan goed te keuren, dan zal de gemeenteraad dat vrijwel zeker doen.
De burgemeester is waarschijnlijk de bekendste bestuurder van de gemeente. Toch is hij niet de hoogste baas van Barendrecht (dat is de gemeenteraad). Hij is geen lid van de gemeenteraad. Hij is niet eens gekozen!
Om burgemeester te worden, moet je solliciteren als de gemeente een burgemeester zoekt. Leden van de gemeenteraad praten in het geheim met de sollicitanten. Op hun advies, draagt de gemeenteraad iemand voor om de nieuwe burgemeester te worden. Die voordracht gaat naar de commissaris van de koningin in Zuid-Holland. Uiteindelijk wordt de burgemeester benoemd door de koningin. Voor een periode van zes jaar.
Na zes jaar komt er opnieuw een advies van de gemeenteraad. Als de gemeenteraad tevreden is met de burgemeester, zal die adviseren om de burgemeester opnieuw voor zes jaar te benoemen. Dat gebeurt dan meestal ook.
De burgemeester is voorzitter van de gemeenteraad. Hij is ook voorzitter van het college van burgemeester en wethouders.
De burgemeester is altijd verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid in de gemeente. Hij heeft daarom veel contact met de commandant van de brandweer en het hoofd van de politie. Samen met de burgemeesters van de andere gemeenten in de regio, bestuurt hij de politieregio Rotterdam Rijnmond, waar Barendrecht onder valt.
Soms heeft de burgemeester nog meer taken. Zo was burgemeester Van de Wouw lange tijd verantwoordelijk voor onderwijs.
Samen met de burgemeester zorgen de wethouders voor het dagelijks bestuur van Barendrecht. Hun werk wordt gecontroleerd door de gemeenteraad.
De wethouders zijn door hun partij voorgedragen. Ze worden gekozen door de gemeenteraad. Sinds 2002 zijn de wethouders geen lid meer van de gemeenteraad. Mensen van buiten de gemeenteraad (zelfs mensen van buiten Barendrecht) kunnen tot wethouder gekozen worden.
Elke wethouder is verantwoordelijk voor bepaalde zaken, zoals financiën (wie gaat alle plannen betalen?), ruimtelijke ordening (waar kan worden gebouwd?) en welzijn (hoeveel geld is er bijvoorbeeld nodig voor rolstoelen?).
Als de gemeenteraad niet tevreden is over een wethouder, kan die hem (of haar) wegsturen.
Vergaderingen van de gemeenteraad en de raadscommissies zijn meestal openbaar. Ze worden ook aangekondigd op internet en op de gemeentelijke pagina in De Schakel. Soms wordt een agendapunt ‘achter gesloten deuren’ behandeld. In het geheim dus. Het gaat dan om zaken die (nog) niet algemeen bekend mogen worden.
De vertrouwenscommissie die praat met mensen die burgemeester willen worden, vergadert altijd in het geheim.
De vergaderingen van burgemeester en wethouders zijn niet voor het publiek toegankelijk. De plannen die daar worden gemaakt, komen later wel in een openbare raads- of commissievergadering.
‘Uitgelicht: het bestuur van Barendrecht’, op de gemeentelijke pagina van De Schakel, 16 maart 2006