Arent Maertensvliet
Arent Maertens was een man van eenvoudige komaf. Hij was de buitenechtelijke zoon van een priester die samenwoonde met een vrouw. De Katholieke Kerk keurde dit af, maar toch bleven ze samen tot één van hen overleed.
Arent Maertens kocht het ambacht Oost-Barendrecht voor 30.500 gulden van Lamoraal graaf van Ligne. In 1615 werd hij ambachtsheer. Maertens was toen schepen (wethouder) in Dordrecht en één van de rijkste burgers van die stad.
Arent Maertens overleed in 1629. Zijn dochter Alida van Barendrecht erfde het ambacht.Zij was gehuwd met Cornelis van Beveren, zodat het ambacht Oost-Barendrecht aan het geslacht Van Beveren kwam.
Maertens was ook één van de 250 rijkste mensen van de Gouden Eeuw.
De handtekening van landsadvocaat Johan van Oldenbarnevelt op een verleibrief die het ambacht Oost-Barendrecht in leen geeft aan Arent Maertensz. (illustratie: Heerlijkheidsarchief Barendrecht, inv. nr. 12, N.A., foto bij Historische Vereniging Barendrecht)
|
Arent Maertens kocht het ambacht Oost-Barendrecht van Lamoraal graaf van Ligne. De graaf was tijdens de Tachtigjarige Oorlog in de Zuidelijke Nederlanden blijven wonen. Dat gebied werd door de Spanjaarden beheerst. De Staten van Holland en West-Friesland beschouwden de graaf daarom als een aanhanger van de Spanjaarden. Ze hadden daarom het bezit van de graaf overgenomen.
Tijdens het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) kon de graaf weer over zijn bezittingen beschikken. Hij besloot ze te verkopen. Een begrijpelijk besluit, want als de oorlog weer zou losbarsten zou er weer beslag op zijn bezit kunnen worden gelegd.
Zo had de Tachtigjarige Oorlog ook invloed op het bestuur van Oost-Barendrecht.
In het centrum van Dordrecht bestaat aan de Museumstraat 56 nog steeds het Arend Maartenshof. Het werd in 1625 gesticht door Maertens. Het was in die tijd vrij gewoon dat rijke burgers met een deel van hun geld armen hielpen.
Het Arend Maartenshof was bedoeld voor behoeftige vrouwen en weduwen van soldaten die voor het vaderland waren gesneuveld. Het hofje telt 38 huisjes rond een binnenplaats.
Uit een beschrijving uit 1677 blijkt dat de vrouwen in het hofje elk jaar 20 tonnen turf kregen en elke week 20 stuivers. Met Pasen, Pinksteren en Kerst kregen ze 40 stuivers. Ze betaalden geen belasting. Omdat de poort ’s nachts werd gesloten, konden de vrouwen hier veilig slapen.
De bestuurders van het hofje vergaderden in een regentenkamer. Ook die bestaat nog. Binnen hangen hun portretten, ook die van Arent Maertens en zijn vrouw.
Het Arend Maartenshof in het centrum van Dordrecht werd gesticht door ambachtsheer Arent Maertens van Oost-Barendrecht. Behoeftige vrouwen konden hier veilig wonen. (foto: Corrie Ratsma, 2006)
|
De versierde poort van het Arend Maartenshof in Dordrecht. (foto: Piet Ratsma, 2006)
|
Aan de binnenkant van de poort van het Arend Maartenshof zijn bijbelteksten te lezen. Ze roepen rijke burgers op om voor de armen te zorgen. (foto: Corrie Ratsma, 2006)
|
Boven de poort van het Arend Maartenshof zijn twee oude vrouwen afgebeeld en de wapens van Arent Maertens en zijn vrouw Christina van Dijk. (foto: Corrie Ratsma, 2006)
|
De wapens van Arent Maertens (links) en zijn vrouw Christina van Dijk, zoals te zien boven de poort van het Arend Maartenshof. Het middenstuk van het wapen van Arent Maertens is het wapen van Oost-Barendrecht. Toen Maertens dit ambacht kocht, werd ook het wapen aan hem overgedragen. (bron:A.M. Overwater: ‘Wapens en vlaggen van Barendrecht’, Barendrecht 1999, p. 12; foto: Corrie Ratsma, 2006)
|
Arie Verhoeven: ‘Dit boek past in ieders straatje’, Barendrecht 2005, p. 39;
Kees Fens; ‘Het goud van de Gouden Eeuw’, in de Volkskrant, 8 december 2006;
Internetsite HVB;
ANWB-bord bij de ingang van het Arend Maartenshof;
‘Beschryvinge der Stad Dordrecht door Matthys Balen, Jans Zoon’, Dordrecht 1677, p. 200-201
J.W. Regt; ‘Geschied- en aardrijkskundige beschrijving van den Zwijndrechtschen Waard, den Riederwaard en het land van Putten over de Maas’, Zwijndrecht 1848, p. 174;
A.M. Overwater: ‘Straatnamen in Molenvliet’, in Contactblad 8e jaargang nr. 29, p. 8, Barendrecht 1986;
Noortje de Roy van Zuydewijn: MonumentenReisboek van Nederland, deel: Noord- en Zuid-Holland, SDU uitgeverij 1990, p. 310-311